2001 yılından önce inşa edilmiş hangi binayı ele alırsanız alın, Türkiye 6 Mart 2007 tarihli Deprem Yönetmeliğinin amir hükümlerine göre ‘GÜVENSİZ ’ dir. Ancak, tüm bina stokunun % 4’ü kadar bir kısmı adı geçen yönetmeliğe göre ‘GÜVENLİ’ bulunabilir.
İlk akla gelen çarenin, ‘Güvensiz’ binaları ‘Güvenli’ hale getirebilmek üzere bu binaları güçlendirmek olduğu söylenebilir. Fakat, bu çare iki ayrı nedenle akılcı ve geçerli bir çare değildir. Çünkü;
1) Esas amaç depremde mal güvenliği değil can güvenliğini sağlamaktır. Eğer, ‘güvensiz’ denilen bina, depremde göçmeyecek ve çeşitli derecelerde hasar görerek ayakta kalacaksa, kısaca içindekiler depremden sonra yürüyerek dışarı çıkacaklar ise, o binayı güçlendirmeye ne gerek var ki ?
2) İstanbul’da üç milyon daire var. Tümünü ( %96sını ) güçlendirmeye kalksanız, daire başına 10 bin dolar hesabı ile, toplamda 30 milyar dolar ve otuz yıllık bir süreye ihtiyaç vardır. Ne bu zamanı, ne de bu finansmanı bulmak kabil değildir. Dolayısı ile, bina güçlendirmek yolu ile, güvenceye kavuşmak yöntemi ‘çıkmaz bir sokaktır’.
Konuya, ‘güvenli’ veya ‘güvensiz’ açısından bakarsanız, bir çıkmaz sokak ile karşılaşırız. Halbuki, konuya binamız ‘göçer mi ?’ ‘göçmez mi ?’ açısından bakarsanız, kısaca mal güvenliğini değil, can güvenliğini ön plana çıkarırsanız, işiniz, % 96 oranında azalır. Çünkü, TC Başbakanlık İstatistiklerine göre, bir bina stoku içinde ‘göçecek’ nitelikli binaların oranı sadece %4 mertebesindedir. O halde, ‘göçecek’ nitelikli binaları bulup fişlediğiniz ve sadece bu ‘göçecek’ nitelikli binaları güçlendirdiğiniz zaman, işiniz çok kısa sürede bitecektir. Sorun sadece ‘göçecek’ nitelikli binaları bulup, fişlemek sorunudur.
P25-Hızlı Değerlendirme Yöntemi
Bir binanın depremde ‘Göçer mi ?’ veya ‘Göçmez mi ?’ olup olmadığını anlayabilmek için, P25 – diye bir metod geliştirilmiştir. Bu metodun ayrıntılarını ‘Sıfır Can Kaybı’ başlığı altında verilmiş bilimsel makalelerde bulmak kabildir.
P25- Hızlı Değerlendirme Yöntemi ile, binanın beton kalitesi, donatı çap ve aralıkları, taşıyıcı kolon, duvar ve perdeleri yakın bir mercek altına alınmakta, yaklaşık bir saatlik bir inceleme sonunda, bilgisayar ortamında, o binanın ‘Göçer mi ?’ ‘Göçmez mi ?’ olduğu belirlenmektedir.
